Opinie - Waarom Jos wel degelijk het eerste vaccin verdient

Driewerf hoera, want vroeger dan dat velen hadden gehoopt, werd op 28 december 2020 in Vlaanderen het eerste bevrijdende coronavaccin toegediend. Die eer was weggelegd voor Jos Hermans, een man en rusthuisbewoner uit Puurs van 96 jaar. Jos trapt hiermee de start van de vaccinatiecampagne in Vlaanderen op gang en opent hiermee de weg terug naar onze begeerde onbezonnen vrijheid. Een belangrijke, historische gebeurtenis die hoegenaamd de geschiedenisboeken in zal gaan, maar wel eentje die al snel werd overschaduwd met de nodige discussie… over Jos zijn leeftijd en de gekozen vaccinatiestrategie. 

Heel bewust wordt in België en quasi de volledige Europese Unie gekozen om de eerste lading covid-vaccins prioritair toe te kennen aan het zorgpersoneel en de meest kwetsbare personen uit de samenleving. De keuzes die momenteel gemaakt moeten worden om de ene groep nu en de andere groep later te vaccineren, is een rechtstreeks gevolg van de schaarste aan vaccins op dit moment. Met deze realiteit lijkt het verantwoord om de beschikbare vaccins in eerste instantie te reserveren voor het zorgpersonen en bewoners van woonzorgcentra. Vanuit virologisch opzicht is dit de beste keuze, want hoe ouder je bent, hoe hoger de kans om in het ziekenhuis te belanden en/of aan de besmetting te overlijden. Zo blijkt dat gemiddeld 16 procent van de besmette hoogbejaarden is bezweken aan het virus tijdens de eerste golf. Net door ouderen eerst in te enten, kan de druk op de zorg dalen, wordt de verspreiding binnen de zorginstellingen beperkt en wordt de groep waarbij de hoogste mortaliteit wordt opgetekend, beschermd. 

Een weloverwogen strategie die helaas – maar hoe kan het ook anders – niet door iedereen evengoed wordt gesmaakt. Voor velen is het een bittere pil om te slikken dat de oudste generatie, de rusthuisbewoners, voorrang krijgen op de rest van de bevolking. Heel wat Belgen lieten hun ongenoegen dan ook onverbloemd blijken op sociale media. Zo noemden sommigen het eerste spuitje aan Jos een “verspilling”, want rusthuisbewoners hebben immers “niets meer bij te dragen aan de maatschappij” en “hebben door hun ouderdom toch niet lang meer te leven”. 

Weerzinwekkende woorden die getuigen van weinig menselijkheid en bovendien blijk geven van een pessimistische beeldvorming over ouderen. Dergelijke reacties laten nogmaals zien hoe senioren door een select deel van de bevolking worden beschouwd als minderwaardige burgers en leeftijdsdiscriminatie actueler is dan ooit tevoren. Het verkondigen van discriminerende denkwijzen vormen de absolute grens van de vrije meningsuiting en schaden niet alleen de beeldvorming en het zelfbeeld van de huidige oudere generatie, maar ook het toekomstbeeld van de jongere burgers. 

Laat ons vooral niet in een samenleving terecht komen waarin een jonger leven zwaarder weegt op de weegschaal dan een ouder. In deze onzekere tijden is het aangewezen vertrouwen te hebben in de overheid, de experten en de wetenschappers. Wie had bijvoorbeeld in oktober kunnen denken dat op dit moment de eerste vaccins zouden toegediend kunnen worden. Enige terughoudendheid om kritiek te uiten op de vaccinatiestrategie en de bijkomende prioritering is dus geboden. Onze bezorgdheid zou in eerste instantie moeten liggen bij de houding van een deel van de publieke opinie tegenover de oudere generatie en rusthuisbewoners. Want het toedienen van een vaccinatie aan een 65-plusser benoemen als een ‘verspilling’ is niets anders dan pure leeftijdsdiscriminatie. 

- Janne Colle